Բաժանորդագրվեք araratnews-ի տելեգրամ ալիքին։
Արհեստական ինտելեկտի (AI) և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների (ՏՏ) արդյունաբերությունը դարձել է նոր մարտադաշտ համաշխարհային գերակայության համար, որտեղ երկրները մրցում են կիսահաղորդիչների, ամպային հաշվարկների, քվանտային տեխնոլոգիաների և AI համակարգերի վերահսկման համար: Այս մրցակցությունը սահմանում է գլոբալ դիվանագիտությունը, առևտրային պատերազմները և պատերազմական ռազմավարությունները: Հիմնական խաղացողներն են՝
• ԱՄՆ (ԱԲ և ՏՏ առաջատար)
• Չինաստան (ԱՄՆ-ի գլխավոր մրցակիցը ԱԲ-ի ոլորտում)
• Եվրոպական միություն (ԱԲ կարգավորման առաջատար)
• Ռուսաստան (կենտրոնացած է ռազմական ԱԲ-ի և կիբերպատերազմի վրա)
• Հնդկաստան (ԱԲ և ՏՏ զարգացող կենտրոն)
• Ճապոնիա և Հարավային Կորեա (ռոբոտաշինության և կիսահաղորդիչների առաջատարներ)
Սառը պատերազմ արհեստական ինտելեկտում. ԱՄՆ-ն ընդդեմ Չինաստանի
ԱԲ-ի ոլորտում ամենաթեժ մրցակցությունը ԱՄՆ-ի և Չինաստանի միջև է: Այն կոչվում է «ԱԲ Սառը պատերազմ», որտեղ երկու կողմերն էլ միլիարդավոր դոլարներ են ներդնում արհեստական ինտելեկտի, կիսահաղորդիչների և քվանտային տեխնոլոգիաների մեջ՝ միաժամանակ սահմանափակելով միմյանց հասանելիությունը կարևոր տեխնոլոգիաներին:
ԱՄՆ ռազմավարությունը. Պահպանել ԱԲ-ի գերակայությունը։
- Վերահսկել ԱԲ սարքավորումները→ Nvidia-ն, AMD-ն և Intel-ը առաջատար են չիպերի արտադրության մեջ:
- Զսպել Չինաստանին→ առաջադեմ չիպերի արտահանման արգելքներ (Nvidia H100):
- Դաշնակիցներ ԱԲ-ում → Գործընկերություն ԵՄ-ի, Ճապոնիայի, Թայվանի և Հնդկաստանի հետ:
- ԱԲ-ն ռազմական նպատակների համար → ԱԲ զենքեր, կիբեր պաշտպանություն և հետախուզություն:
- ԱԲ-ի կարգավորում → Փորձում են հավասարակշռել նորարարությունն ու վերահսկողությունը:
Չինաստանի ռազմավարությունը. Հասնել և առաջ անցնել ԱՄՆ-ից մինչև 2030 թվականը
- Հսկայական ներդրումներ → Ավելի քան 1 տրիլիոն դոլար ԱԲ և քվանտային հաշվարկների զարգացման համար։
- Ստեղծելով սեփական ԱԲ չիպերը → Huawei-ը և SMIC-ը մշակում են չինական պրոցեսորներ։
- ԱԲ մոնիտորինգ → Չինաստանը առաջատար է դեմքի ճանաչման և թվային տոտալիտարիզմի ոլորտում:
- Չինական ԱԲ տեխնոլոգիաների արտահանում → «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհի» միջոցով ազդեցության ընդլայնում։
- ԱԲ-ն բանակում → Անօդաչու սարքերի, կիբեր հարձակումների և ապատեղեկատվության մշակում:
Հիմնական կոնֆլիկտը. ԱՄՆ-ն արգելափակում է Չինաստանի մուտքը առաջադեմ արհեստական ինտելեկտի չիպեր՝ ստիպելով Պեկինին ստեղծել սեփական տեխնոլոգիան:
Արդյունքը. Խնդիրն այն է, թե արդյոք Չինաստանը կարող է առաջ անցնել ԱՄՆ-ից արհեստական ինտելեկտով, թե՞ կախված կմնա արևմտյան տեխնոլոգիայից:
Կիսահաղորդչային պատերազմ. Թայվանը իրադարձությունների կենտրոնում
ԱԲ-ն և ՏՏ-ն կախված են կիսահաղորդիչներից, իսկ Թայվանը համաշխարհային չիպերի հիմնական արտադրողն է:
🔹Թայվան – ԱԲ չիպերի «արքա»
• TSMC (Taiwan Semiconductor Manufacturing Company) թայվանական ընկերությունը արտադրում է աշխարհի առաջադեմ ԱԲ չիպերի ավելի քան 90%-ը:
• ԱՄՆ-ն կրիտիկական կախվածություն մեջ է Թայվանից չիպերի արտադրության ոլորտում:
• Չինաստանը ցանկանում է իր վերահսկողության տակ առնել Թայվանը, ինչը կարող է կաթվածահար անել համաշխարհային տեխնոլոգիական արդյունաբերությունը:
🔹 ԱՄՆ ռազմավարությունը. Պաշտպանել Թայվանը և ստեղծել այլընտրանքներ
• CHIPS Act (52 միլիարդ դոլար) → Ներդրումներ ամերիկյան չիպերի գործարաններում:
• Համագործակցություն Ճապոնիայի, Հարավային Կորեայի և Հնդկաստանի հետ → Թայվանից կախվածության նվազեցում։
🔹 Չինաստանի ռազմավարությունը. Դառնալ անկախ չիպերի արտադրության մեջ
• Չինաստանի հիմնական թույլ կողմը նրա կախվածությունն է TSMC-ից և Nvidia-ից:
• Թայվանի հետ ռազմական հակամարտությունը կարող է լրջորեն խաթարել չիպերի համաշխարհային մատակարարումը:
Եվրոպա. AI կարգավորում՝ տեխնոլոգիական մրցավազքի փոխարեն
Եվրամիությունը (ԵՄ) կենտրոնանում է էթիկայի, կանոնակարգման և տվյալների պաշտպանության, այլ ոչ թե ԱԲ-ի գլոբալ մրցակցության ուղղությամբ։
ԱԲ-ի առաջնահերթությունները ԵՄ-ում
- AI կանոնակարգ. ընդունվել է աշխարհում առաջին ԱԲ օրենքը:
- Գաղտնիություն և անվտանգություն. Ընդհանուր տվյալների պաշտպանության կանոնակարգ և ղեկավարում:
- Ներդրումներ ԱԲ ստարտափներում. Ֆրանսիան, Գերմանիան և Մեծ Բրիտանիան զարգացնում են ԱԲ-ն:
- ԱԲ պաշտպանության համար. ԵՄ-ն համագործակցում է ՆԱՏՕ-ի հետ արհեստական ինտելեկտի անվտանգության հարցում:
Խնդիր. Եվրոպան չունի արհեստական ինտելեկտի սեփական հսկաներ և զիջում է չիպերի արտադրության մեջ:
Ռուսաստան. AI ռազմական նպատակների և կիբերպատերազմների համար
Ռուսաստանը արհեստական ինտելեկտի ոլորտում համաշխարհային առաջատար չէ, սակայն այն ակտիվորեն օգտագործում է ռազմական նպատակներով. կիբերպատերազմում և քարոզչության մեջ:
Ռուսաստանի առաջնահերթությունները արհեստական ինտելեկտում
- ԱԲ-ն կիբերհարձակումների համար. Ռուսաստանը AI կիբերպատերազմների առաջատարն է:
- Ռազմական արհեստական ինտելեկտ և անօդաչու թռչող սարքեր. Օգտագործվում են Ուկրաինայի պատերազմում:
- ԱԲ ապատեղեկատվություն. խոր կեղծիքների օգտագործում քաղաքական քարոզչության մեջ:
- Կախվածություն Չինաստանից. պատժամիջոցներից հետո Ռուսաստանը գնում է չինական ԱԲ չիպեր։
Թույլ կողմ. Ռուսաստանը տեխնոլոգիապես հետամնաց է և կտրված է արևմտյան նորարարություններից.
Հնդկաստան. Նոր տեխնոլոգիական հսկա՞
Հնդկաստանը արագորեն դառնում է արհեստական ինտելեկտի առանցքային խաղացող՝ օգտագործելով իր հզոր ՏՏ արդյունաբերությունը:
Հնդկաստանի ԱԲ ռազմավարություն
- ՏՏ տաղանդների հիմնական արտահանողը → հնդիկ ինժեներներն աշխատում են Google-ում, Microsoft-ում, Nvidia-ում:
- ԱԲ ներդրումներ → Խոշոր ներդրումներ ստարտափներում և ամպային տեխնոլոգիաներում։
- Կիսահաղորդիչներ → Գործընկերություն TSMC-ի և Intel-ի հետ՝ չիպերի արտադրության համար:
Ներուժ. Եթե Հնդկաստանը սկսի սեփական չիպերի արտադրությունը, նա կդառնա արհեստական ինտելեկտի համաշխարհային առաջատար:
6. ԱԲ-ի համաշխարհային մրցակցության ապագան
Զարգացման հնարավոր սցենարներ.
- ԱՄՆ-ը և դաշնակիցները պահպանում են գերիշխանությունը → Չինաստանը չի կարողանում հասնել ԱՄՆ-ին արհեստական ինտելեկտի հարցում:
- Չինաստանը հասնում և առաջ է անցնում ԱՄՆ-ից → Չինաստանը դառնում է տեխնոլոգիաների համաշխարհային առաջատար։
- AI-ի մրցավազքը դառնում է բազմաբևեռ → ԱՄՆ-ն և Չինաստանը առաջատար են, բայց Եվրոպան, Հնդկաստանը և Ճապոնիան հասնում են:
Արդյունքում. Ով հաղթի AI-ի մրցավազքում, նա կսահմանի համաշխարհային տնտեսության միտումները, պատերազմական ռազմավարությունը և թվային ապագան: