Բաժանորդագրվեք araratnews-ի տելեգրամ ալիքին։
Առնվազն 1800 բոտեր X սոցիալական մեդիայի կայքում խրախուսում են նավթի և գազի խոշոր արտադրող Ադրբեջանի վիճահարույց ընտրությունը` ընդունելու ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության համաժողովը, որը հայտնի է որպես COP29, որը տեղի կունենա հաջորդ տարի՝ այս մասին հաղորդում է The Washington-ը՝ հղում անելով Global Witness-ի վերլուծությանը:
Կատարի Հյուսիսարևմտյան համալսարանի ապատեղեկատվության փորձագետ Մարկ Օուեն Ջոնսի վերլուծությունը կենտրոնացած է մոտ 2800 X հաշիվների վրա, որոնք հոկտեմբերի 17-24-ն ընկած ժամանակահատվածում արել են մոտ 10,800 թվիթ, ռեթվիթ և մեկնաբանություն: Ըստ ուսումնասիրության՝ հաշիվների գրեթե երեք քառորդը ստեղծվել է այս տարի, և մոտ երկու երրորդն ունեցել են բոտերին համապատասխանող գործունեության օրինաչափություններ:
Ջոնսը չի բացահայտել, թե ով է ստեղծել բոտերը, որոնք սահմանվում են որպես ավտոմատացված հաշիվներ, որոնք ծրագրավորված են կոնկրետ առաջադրանքներ կատարելու համար՝ արագ, քան մարդը կարող է:
Բացահայտումները լինում են այն ժամանակ, երբ Ադրբեջանը փորձում է օգտագործել գագաթնաժողովը իր գլոբալ իմիջը բարելավելու նպատակով՝ չնայած մարդու իրավունքների ենթադրյալ ոտնահարման միջազգային քննադատությանը և բնական գազի արդյունահանման պլանավորված ընդլայնմանը, որը մեծ ազդեցություն ունի կլիմայի փոփոխությունների վրա:
COP29-ի նախագահությունը ներկայացնող Teneo-ի հասարակայնության հետ կապերի ընկերության խոսնակը չի պատասխանել այս ամենին։
Ադրբեջանական պաշտոնյաները պնդում են, որ նավթով և գազով հարուստ երկրները չպետք է մեղադրվեն իրենց բնական ռեսուրսները շահագործելու համար, և որ նրանք եզակի վիճակում են՝ առաջնորդելու անցումը դեպի մաքուր էներգիա: Նոյեմբերի 11-ին Բաքվում մեկնարկելիք կոնֆերանսից առաջ բոտերն ավելացրել են գրառումները, որոնք այս փաստարկն են ներկայացնում:
Բազմաթիվ աքաունթներ կիսվել են Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի և նրա արտաքին քաղաքականության գլխավոր խորհրդականներից մեկը՝ Հիքմեթ Հաջիևի գրառումներով: Օրինակ, մի քանի բոտեր, օգտագործելով #COP29 և #COP29Azerbaijan հեշթեգերը, տարածել են Հաջիևի հոկտեմբերի 23-ի գրառումը՝ պնդելով, որ «Ադրբեջանը ցույց է տալիս, թե ինչպես նավթ և գազ արտադրողը կարող է անցնել վերականգնվող էներգիայի»։
Ադրբեջանի պետական նավթագազային ընկերությունը՝ Socar-ը, և նրա գործընկերները ծրագրում են մինչև 2033 թվականն ավելացնել երկրում գազի տարեկան արդյունահանումը մոտավորապես 32 տոկոսով, ասվում է Urgewald գերմանական ոչ առևտրային խմբի՝ շրջակա միջավայրի և մարդու իրավունքների վրա հիմնված զեկույցում: Socar-ը նաեւ համաձայնել է մինչեւ 2026 թվականը 17 տոկոսով ավելացնել գազի արտահանումը Եվրոմիություն։
Վերլուծությունը ցույց է տվել, որ բացի բնապահպանական գրառումներից, բոտերը տարածել են նաև հակահայկական հաղորդագրություններ։ Տասնամյակներ շարունակ Ադրբեջանն ու Հայաստանը ներքաշված են եղել էթնիկական և տարածքային հակամարտությունների մեջ՝ վիճելի Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ: Անցյալ տարի ադրբեջանական ռազմական ուժերը հարձակվեցին Լեռնային Ղարաբաղի վրա՝ տեղահանելով էթնիկ հայ բնակչությանը և քանդելով նրա իրավական, քաղաքական և քաղաքացիական ինստիտուտները։
Առնվազն 23 հայտնի հայ քաղաքական գործիչներ դեռ շարունակում են մնալ Ադրբեջանի բանտում։ Ըստ վերլուծության՝ բոտերը կիսվել կամ թիվթել են այս բանտարկյալներին արատավորող գրառումները՝ օգտագործելով #CriminalsNotHostages հեշթեգը:
Միլիարդատեր Իլոն Մասկը, որը 2022 թվականին վերահսկում էր X-ը, նախկին Twitter-ը, խոստացավ ազատել պլատֆորմը ավտոմատացված հաշիվներից։
X-ը նաև խոստացել է հեռացնել այն հաշիվները, որոնք խախտում են սպամի կանոնները 2022 թվականին՝ զգուշացնելով օգտատերերին, որ դա կարող է հանգեցնել նրանց հետևորդների անկմանը: Սակայն երկու տարի անց, հետազոտողներն ասում են, որ հարթակը լցվել է բոտերով, և Մասկը դարձել է հիմնական շահառուն։
Մանրամասները՝ The Washington post-ում։