Բաժանորդագրվեք araratnews-ի տելեգրամ ալիքին։
2025 թվականի խորհրդանիշն, ըստ արևելյան օրացույցի, Կանաչ փայտե օձն է։ Չինաստանում օձերին անվանում են փոքրիկ վիշապներ և կապում նրանց իմաստության, նրբագեղության ու կերպարանափոխության հետ:
Մենք ներկայացնում ենք տարվա խորհրդանիշի հետ կապված ավանդույթներն ու լեգենդները։
Ինչպիսին է լինելու Օձի տարին
Օձի տարին կսկսվի 2025 թվականի հունվարի 29-ին (չորեքշաբթի) և կավարտվի 2026 թվականի փետրվարի 16-ին (երկուշաբթի): Չինական Նոր տարվա ամսաթիվը փոփոխվում է ամեն տարի, բայց միշտ համընկնում է հունվարի 21-ից փետրվարի 20-ն ընկած ժամանակահատվածի հետ:
Օձի տարիներն են՝ 1929, 1941, 1953, 1965, 1977, 1989, 2001, 2013 թվականները:
Չինական մշակույթում ամեն տարին ասոցացվում է չինական կենդանակերպի 12 նշաններից մեկի հետ, որն էլ իր հերթին կապվում է հինգ տարրերից մեկի՝ ոսկու, փայտի, ջրի, կրակի կամ հողի հետ։ Ընդհանուր առմամբ, ստացվում է 60 տարբեր համակցություն, ուստի ամբողջական ցիկլը թարմացվում է 60 տարին մեկ անգամ: Կենդանակերպի չինական նշանների շարքում Օձը զբաղեցնում է վեցերորդ տեղը, իսկ 2025 թվականին նրա նշանը կապվելու է փայտի հետ։ Փայտե օձի նախորդ տարին 1965 թվականն էր։
Հին ժամանակներում օրական կար 12 ժամ (կենդանակերպի մեկ ժամը հավասար է երկու աստղագիտական ժամի), որոնցից յուրաքանչյուրը համապատասխանում էր կենդանակերպի նշաններից մեկին։ Վեցերորդ ժամը կոչվում էր «սի» և տևում էր առավոտյան ժամը 9-ից մինչև 11-ը, այդ ժամանակ մառախուղը մաքրվում է, և օձերը դուրս են սողում որսի։ Ժամը կոչվում էր «սի շէ», սա «օձ» բառի տառադարձությունն է։
Չինական մշակույթում Օձի կերպարին հարգանքով էին վերաբերվում և այն համարվում էր բնության ուժի խորհրդանիշ: Առասպելաբանության վերաբերյալ «Լեռների և ծովերի մասին» գրքում նկարագրվում են որոշ աստվածներ, որոնք իրենց ականջներին որպես զարդ էին կրում կանաչ և դեղին օձեր։ Չինական աստվածուհի Նուվան, որը մարդկանց ստեղծել է կավից, պատկերված է նաև օձի մարմնով և մարդու գլխով։
Չինաստանի ամենահայտնի լեգենդներից մեկը՝ Բայ Շե Չժունը (Սպիտակ օձի լեգենդը), պատմում է աղջկա վերածված կախարդական օձ Բայ Սուժենի և Սյու Սիանի՝ սովորական մարդու սիրո պատմությունը։ Լեգենդը դարձել է համանուն օպերայի սյուժեի հիմքը։
Ում բախտը կբերի օձի տարում
Չինական ավանդույթի համաձայն՝ Օձի տարին, ըստ չինական հորոսկոպի, հաջողություն կբերի Ցլի, Նապաստակի, Այծի և Կապիկի տարում ծնվածներին։ Առնետը, Ձին և Վիշապը պետք է լինեն ավելի իմաստուն և հետևողական։
Օձի տարում ծնվածների համար իրենց տարին անհաջող կլինի. նրանց համար կգա «բենմինգը»՝ իրենց կենդանակերպի տարին, որը նաև կոչվում է «ճակատագրի տարի»: Ենթադրվում է, որ այդ ժամանակահատվածում մարդիկ վիրավորում են ժամանակի աստված Թայ-Սուիին, ուստի նրանց կարող են սպասվել փորձություններ։
Օձի տարում ծնված հայտնի մարդկանցից են՝
- Բոբ Դիլան (մայիսի 24, 1941) - երաժիշտ, նկարիչ, գրող,
- Ռոբերտ Դաունի կրտսեր (ապրիլի 4, 1965) - դերասան և պրոդյուսեր,
- Թոմ Հարդի (սեպտեմբերի 15, 1977) - դերասան, պրոդյուսեր և սցենարիստ,
- Ջոան Ռոլինգ (հուլիսի 31, 1965) - գրող, «Հարի Փոթերի» հեղինակ,
- Թեյլոր Սվիֆթ (դեկտեմբերի 13, 1989) - երգչուհի, երգահան և պրոդյուսեր,
- Բիլլի Այլիշ (դեկտեմբերի 18, 2001 թ.) երգչուհի, երգահան:
Չինական ավանդույթի համաձայն՝ Փայտե օձի տարում ծնվածները պարկեշտ են, խելացի և ունեն նուրբ ճաշակ: