Դաշնակահար և կոմպոզիտոր Կիրիլ Ռիխտերն ապրիլի 21-ին համերգով հանդես կգա Երևանում՝ իր անսամբլի՝ Richter Trio-ի հետ։ Յուրահատուկ շոուի նախօրեին Կիրիլ Ռիխտերը հարցազրույց է տվել. որում կիսվել է ժամանակակից հանդիսատեսի երաժշտական պահանջների, արհեստական ինտելեկտի սպառնալիքի, Հայաստանի երաժշտական ժառանգության մասին իր մտքերով։

Երաժշտական արվեստում ձեզ անվանում են ռուսական մինիմալիզմի ամենանշանավոր ներկայացուցիչներից։

Եթե այդպես են անվանում, հիանալի: Ընդհանրապես, իհարկե, ես մինիմալիստ չեմ, ես մաքսիմալիստ եմ։ Իսկ ես ընդամենը մի երկու պիես եմ գրել մաքուր մինիմալիզմով։ Սցենոգրաֆիայի, ինստալյացիաների և երաժշտական ժանրի տարրերի մեջ հակասություն չեմ տեսնում։ Սա ներկայացման միջոց է, շփման միջոց, բավականին պրոդյուսերական միջոց։ Իսկ իմ դեպքում դա հեղինակային է, քանի որ այն ամենը, ինչ կատարվում է բեմում՝ լուսավորություն, բեմադրություն, արվում է անձամբ իմ կողմից։ Ես ուզում եմ, որ բեմում ինչ-որ բան տեղի ունենա։ Ես ստեղծում եմ իմ երաժշտությունը, ես ստեղծում եմ իմ պատմությունը:

Ի՞նչ գիտեք Հայաստանի, նրա մշակութային, երաժշտական ժառանգության, կոմպոզիտորական դպրոցի մասին։

Հիմնականում ինձ հետաքրքրում էր Հայաստանի ժողովրդական երաժշտությունը։ Գուսանների երաժշտությունը, հայկական «տաղերը»՝ ահա թե ինչ է կազմում ժողովրդի մշակութային կոդը։ Սա ոգեշնչման հսկայական աղբյուր է, որը մենք՝ որպես ժամանակակից կոմպոզիտորներ, կարող ենք օգտագործել: Եվ ես խրախուսում եմ ժամանակակից հայ կոմպոզիտորներին օգտագործել իրենց ժառանգությունը ժամանակակից ձևով: Իհարկե, մենք գիտենք Խաչատրյանի նման մեծ անուններ։ Սա իսկապես 20-րդ դարի մեծագույն կոմպոզիտոր է, ում դահլիճում մենք պատիվ կունենանք նվագելու։

Ի՞նչն է ձեզ ոգեշնչում երաժշտական ստեղծագործություններ ստեղծել ֆիլմերի, բալետների և խոշոր իրադարձությունների համար, ինչպիսին են ՖԻՖԱ-ի աշխարհի գավաթն ու Օլիմպիական խաղերը:

Այն ամենը, ինչ գալիս է ձեզ որպես պատվեր, կարելի է գտնել ձեր սեփական պատմությունը, որը ձեզ վառելիք կտա աճելու որպես արտիստ, որպես կոմպոզիտոր: Իսկ եթե ծույլ ես, եթե հոգիդ ծույլ է, ապա կխնայես հոգևոր ջանքերը, հոգեկան ջանքերը ստեղծելու իսկապես իրական, գեղեցիկ բան: Իսկ եթե առատաձեռն լինես, կնվիրես քո գաղափարները, կնվիրես մեղեդիներ, նույնիսկ կոմերցիոն երաժշտությանը, ապա դու կաճես որպես կոմպոզիտոր: Ինչ վերաբերում է ֆիլմերին և բալետներին, ապա սա առանձին պատմություն է, և մենք այն չենք կարող անվանել կոմերցիա, դա զուտ ստեղծագործականություն է, սեր :Ոգեշնչում են ռեժիսորի պլանը, դերասանները, պատմությունը, նարատիվը, սցենարը և լիբրետոն՝ բալետների դեպքում։ Սա մի բան է, որին համաձայնում եմ միայն սիրուց դրդված, քանի որ այն զբաղեցնում է իմ կյանքի հսկայական մասը:

Ո՞ր դերում եք ձեզ ավելի հարմարավետ զգում՝ մենակատար դաշնակահա՞ր, թե՞ Richter Trio-ի:

Ես ինձ ավելի հարմարավետ եմ զգում կոմպոզիտոր Կիրիլ Ռիխտերի դերում. Այն ամենը, ինչ կատարվում է բեմում։ Ես կարող եմ մենակատարել նվագախմբի հետ, կարող եմ հանդես գալ որպես մենակատար դաշնակահար։ Իսկ Richter Trio-ն բոլորովին առանձին պատմություն է, որը գոյություն ունի մի փոքր այլ հարթությունում:

Ո՞րն է եղել Ձեր կարիերայի ընթացքում ամենահիշարժան ելույթը :

Հավանաբար «Ռուսական ռեքվիեմ»՝ նվիրված Գուլագի զոհերին և իմ բռնադատված նախապապին, մի մարդու, ով, ցավոք, չի վերապրել Գուլագի հետևանքները։ Նա իմ ընտանիքի միակ երաժիշտն էր՝ կլառնետահար։ Ինձ համար ամեն ինչ անսովոր էր, այս նախագծում ամեն ինչ առանձնահատուկ էր։ Շվեյցարիայում ելույթ ունեցանք Open Sound Orchestra-ի հետ, կախարդական օրեր էին:

Լինելով հայտնի դաշնակահար Սվյատոսլավ Ռիխտերի միայն անվանակիցը, ձեր հնչեղ ազգանունն ինչ-որ կերպ օգնե՞լ է:

Չգիտեմ՝ ազգանունն ինձ օգնե՞լ է, թե՞ ոչ։ Հավանաբար օգնել է: Բայց, օրինակ, Գերմանիայում Ռիխտերներն այնքան շատ են, որքան Իվանովը Ռուսաստանում։

Ո՞րն է այն հիմնական ուղերձը, որը ցանկանում եք մարդկությանը փոխանցել ։

Իմ ամենակարեւոր ուղերձն այն է, որ բոլորովին տարբեր թվացող մարդիկ շատ ընդհանրություններ ունեն: Եվ իմ երաժշտության, իմ ստեղծագործության ուղերձն այն է, որ պետք է սիրել այս տարբերությունները, պետք է հարգել դրանք: Միևնույն ժամանակ, հասկանալ, որ մենք շատ, շատ, շատ ավելի ընդհանրություններ ունենք։ Հավանաբար սա է պատճառը, որ իմ պատմած պատմություններն իսկապես արձագանքում են շատ սրտերում:Սիրո, ցավի, տառապանքի մասին պատմությունները միավորում են մեզ բոլորիս:

Եվ, իհարկե, ինձ համար գլխավոր գաղափարներից մեկը հույսն է։ Նույնիսկ ամենադրամատիկ, ողբերգական գործերում լույս եմ թողնում, հույսի տեղ եմ թողնում։

Սուսաննա Հովհաննիսյան